Ijsheiligen

IJsheiligen

Een fabel of is er toch een kern van waarheid? 11, 12, 13 en 14 Mei zijn de naamdagen van de ijsheiligen Sint Pancratius, Sint Servatius, Sint Mamertus en Sint Bonifacius (niet diegene die bij Dokkum is vermoord). Maar omdat 3 het heilige getal is worden in de meeste landen maar 3 heiligen gebruikt. Soms valt Sint Mamertus buiten de boot en dan weer Sint Bonifacius.

Tijdens deze dagen, zo wordt gezegd, is er sprake van grote temperatuurschommelingen met kans op nachtvorst. Na deze dagen echter is de kans daarop voorbij en gaan we het zomerse weer tegemoet. Volksweerkunde noemen we dit. Kenmerkend daarvan is dat het percentage dat dit klopt relatief laag is maar toch nog zo hoog dat het opvalt. Ditzelfde geldt bijvoorbeeld ook voor de minder bekende "schapenscheerderkoude" tussen 5 en 20 juni waarin hetzelfde verhaal wordt verteld van temperatuurschommelingen dus ook met de vorst maar zonder de heiligen.

 De ijsheiligenzomer is ook nog een begrip dat regelmatig wordt genoemd en aangeeft dat er tijdens ijsheiligen juist sprake is van een korte zomerse periode. Gaat het nu vriezen of dooien? Zie ik u denken en niet onterecht want zelf raak ik ook wat verward.

 Het zit zo: het hele voorjaar(tot in juni) is er sprake van grote temperatuurschommelingen. Deze schommelingen ontstaan mede door invloed van de nog zeer koude zee. De kans op nachtvorst loopt dus door tot in juni maar wordt wel sterk kleiner, de zee warmt tenslotte in die periode op. De ijsheiligenzomer is een fenomeen dat lijnrecht staat tegenover het verhaal van de koude periode van ijsheiligen. In 1998 bijvoorbeeld werd het in de periode 9 - 15 mei iedere dag warmer dan 25 graden. Hoezo koud? De kans op kou of hitte is even groot dus of de verhalen kloppen niet of iedereen heeft gelijk. Mooi hè, die volksweerkunde.

Al deze verhalen bestaan al 1000 jaar maar zijn de laatste jaren weer nieuws geworden doordat de aandacht voor tuinen en met name kuipplanten en éénjarige zomerbloeiers sterk is gegroeid. Deze twee plantengroepen zijn uitheems (ze horen hier dus niet thuis) en zijn in kassen gekweekt en kunnen daarom geen graad vorst hebben in het voorjaar.                                                                                                                                                                                   Teleurstelling dus voor diegene die zich niet in kunnen houden zou je zeggen, moet je maar geduld hebben, maar voor hoe lang dan wel niet? Uit de eerste, pak hem beet, 293 woorden van dit artikel blijkt namelijk dat het tot in juni nog kan vriezen. Wijsheid in deze is om lekker te doen waar je zin in hebt, of het nu maart is of juni, maar er rekening mee te houden dat je alle baskets, hanging en standing, en alle potten kuipen of bakken naar binnen kunt halen of kunt afdekken zodra er vorst wordt voorspeld. Onachtzaamheid in deze wordt duur betaald!

Je bepaald dus eigenlijk zelf wanneer de ijsheiligen zijn en je buiten aan de slag gaat, het is maar net hoeveel energie je erin wilt stoppen en welk risico je wilt lopen.